گرافیک مطبوعات در کردستان نوپاست - وبلاگ لاوان

به گزارش وبلاگ لاوان، محمدتوفیق مشیرپناهی - سنندج- خبرنگار: بخشی از گرافیک و طراحی، صفحه آرایی نشریات است که به طور معمول به فرم کار خوانده می گردد.

شاید این بخش یا گرایش از گرافیک در کردستان ملموس تر و قابل دیدن، نسبت به سایر بخش های گرافیک باشد. سابقه طولانی را نمی توان برای گرافیک و صفحه آرایی برشمرد. اولین فارغ التحصیلان بعد از انقلاب در کنار فعالیت هنرهای تجسمی و نقاشی سایر هنرمندان، فعالیت گرافیک را در استان آغاز کردند. گرافیست هایی مثل حمید زرین پیشرو در این حوزه بود. صفحه آرایی اما با دریافت مجوز روزنامه و هفته نامه و مجلات و احتیاج این حوزه به آن آغاز شد.

از کارهای ابتدایی تا امروز راهی تجربه گرا پیموده شده است. شاید یکی از مسائل گرافیست ها و صفحه آراها کردستان را ناآشنایی با محیط های صفحه آرایی جدید و نرم افزارهایی که قابلیت گرافیکی بیشتری دارند، دانست. صفحه آراهای بعدی چون علیرضا ارژنگ، مهری یونسی، پیغام محمدی، ناصر خالدیان و... توانستند تحولی در این زمینه به وجود آورند. هرچند مسئله ای که همگی بر زبان می آورند، نا آشنایی مشتری با دستمزدها و چالش دستمزد واقعی و نبود تشکل صنفی برای رسیدگی به این امور است. ئاری عبدی گرافیست و صفحه آرا از نسل بعدی این هنرمندان فنی است. گفت وگوی وبلاگ لاوان را با این گرافیست باسابقه در ادامه می خوانید.

• برای آغاز، در خصوص حوزه تجسمی که گرافیک و صفحه آرایی را هم شامل می گردد، شرح مختصری دهید.

هنرهای تجسمی که به آنها هنرهای دیداری یا هنرهای بصری هم گفته می گردد، مبتنی بر طرح یا دیزاین هستند و معمولا به آن دسته از هنرهایی گفته می گردد که بیشتر حس بینایی مخاطب را درگیر می نمایند و شامل نقاشی، پیکره سازی، معماری و بعدها طراحی گرافیک، طراحی صنعتی، طراحی داخلی و سپس عکاسی می شوند.

• شما در کدام یک از این رشته ها تخصص دارید؟

تخصص من در رشته گرافیک دیزاین و تعیینا دیزاین نشریات است. به این دلیل به جای واژه طراحی گرافیک که معمولا به کار برده می گردد، اصطلاح گرافیک دیزاین را به کار بردم که بسیاری به اشتباه از کلمه طراحی به مفهوم کشیدن طرحی روی کاغذ، مثل طراحی از روی مدل استفاده می نمایند، در حالی که دیزاین یعنی سامان دادن و ساختار دادن به مجموعه ای در جهت هدفی تعیین و تعیین. یک گرافیک دیزاینر برای اهداف، اطلاعات و پیغامی که سفارش دهنده به او داده است یک راه چاره جذاب تصویری ارائه می نماید که بخشی از آن در مطبوعات تجلی پیدا می نماید.

• آثار گرافیست ها را کجا می توان دید؟

همه محصولاتی که قابل چاپ هستند پشت آن یک گرافیست حضور دارد، مثل تمام بسته بندی ها، روزنامه ها، مجلات، بروشورها، آرم ها، علائم هدایت، سردر مغازه ها، جلد کتاب ها و... دیزاین است که کاراکتری خاص به یک روزنامه می دهد، گرافیک دیزاین است که می تواند هر محصولی را برای مخاطب خاص خودش طراحی کند. با دیزاین و گرافیکی خلاقانه است که شما به نشریه خاص و جدید گاهی بدون آشنایی قبلی اعتماد و به خواندن آن راغب می شوید. این شرحات را عرض کردم چون هنوز قشری از جامعه مخصوصا در شهرهای کوچک با واژه گرافیک آشنایی چندانی ندارند، در حالی که گرافیک امروزه جزو ضروری و جدانشدنی از زندگی ماست.

• از چه زمانی و چرا حرفه گرافیک و بخش طراحی و صفحه آرایی مطبوعات را انتخاب کردید؟

بعد از اخذ دیپلم، انگار کارم با تحصیل تمام شده است و باید وارد بازار کار بشوم. مشاغل زیادی مثل کاست فروشی موسیقی را از سر گذراندم، خط خوش و زیبایی داشتم که در نگاه اول مورد توجه قرار می گرفت. در ادامه همان حس یافتن شغل مناسب در اواسط دهه هفتاد با کامپیوتر و سپس تایپ آشنا شدم، اما کار با آن را کم می دانستم. در آن سال ها کمتر از انگشتان یک دست گرافیست در شهر سنندج بود که به جز یکی، دو نفر هنوز وارد فضای صفحه آرایی نشده بودند و من این رشته و فعالیت را دوست داشتم و در جست وجو برای یادگیری بودم. می توانم بگویم تجربی طراحی صفحات نشریات را آموختم، اما در ادامه از یکی، دو نفر از افراد فعال آن موقع مثل مرحوم ناصح شریعت پناه که سال 80 صفحات هفته نامه آبیدر (اولین هفته نامه بعد از انقلاب) را می بست، یاری گرفتم و بسیار آموختم.

• چه مسائل و موانعی در ابتدا برای شما وجود داشت؟

حرفه گرافیک از جمله تخصص هایی است که با محدودیت های زیادی روبه رو است و این کار گرافیست را سخت می نماید، مثل هدف ها و برنامه هایی که سفارش دهنده مد نظر دارد یا محدودیت در تجهیزات و سیستم های چاپی یا نوع مخاطب. در ابتدای آغاز به کار سختی و مسائل فراوانی داشتم که ناشی از کم تجربگی بود. سیستم و برنامه طراحی محدود به زرنگار و کُرل بود که باعث کندی در فراوری و طراحی یک هفته نامه 12 یا 16 صفحه ای در یکی، دو روز و شاکی شدن مدیرمسئول و اعتراض همیشگی آنان و بی خبری از محدود بودن سیستم طراحی می شد. از جمله مسائل دیگر می توانم به نداشتن یک قیمت تعیین برای طراحی های گرافیکی اشاره کنم، البته باید بگویم این مشکل در شهری مثل سنندج به علت کم بودن تعداد گرافیست ها و نداشتن صنف بود.

• با چه نشریات و مطبوعات محلی همکاری داشته اید؟

تعدادشان زیاد است. این همکاری از مدیریت هنری نشریه گرفته تا صفحه آرایی و طراحی لوگو و بسته تبلیغات مطبوعات. همچنین همکاری ام با برخی نشریات یک شماره و با برخی چندین شماره بوده است که از آن میان می توانم به نشریاتی چون آبیدر، دیار کهن، دیدگاه، کورده واری، جوان، راویژگه، ژیار و ده نگی کوردستان اشاره کنم.

• در این چند سال در چه زمینه ای بیشتر پیروز بوده اید؟

من انواع لوگو، جلد کتاب، بسته های تبلیغی صنعتی و... را طراحی نموده ام، اما در صفحه آرایی و گرافیک مطبوعات پیروز بوده ام و تقریبا می توانم بگویم بیشتر مطبوعات استان را صفحه آرایی نموده ام.

• راه چاره شما برای برطرف مسائل موجود سر راه رشته صفحه آرایی چه راه چارههایی دارید؟

به نظرم هنوز آن گونه که باید در خصوص این رشته اطلاع رسانی نشده است. مشتریان سنندجی عموما از دستمزدها در دیگر استان ها بی خبرند و در برابر دستمزد گرافیست ها معترض می شوند، در حالی که همین خدمات را اگر در یکی از استان های همسایه انجام بدهند، خواهند دید که دستمزد ما هنوز با تعرفه 5 سال پیش است. باید به این نکته اشاره کنم که طراح و صفحه آرا هم بخشی از فعالیت مطبوعات و درگیر با تیم نشریه است و به همان اندازه که یک مقاله و گزارش از نظر محتوا دارای اهمیت است، شکل دادن به آن گزارش هم اهمیت دارد و آن را چشم نوازتر می نماید.