باغ شیخ کاروانسرایی خاص در کشور است - وبلاگ لاوان

به گزارش وبلاگ لاوان، ایسنا/ براساس آخرین گزارش های بدست رسیده و خبرهای منتشر شده، باغ شیخ کاروانسرایی خاص در کشور است.

ساوه یکی از شهرستانهای باستانی ایران به شمار می رود و وجود آثار باستانی بسیار در این منطقه گواهی بر این مدعاست هرچند که بسیاری از این آثار در حمله مغول و بعد به دست سپاهیان تیمور لنگ از بین رفتند، اما همچنان سبقه ای به بلدای تاریخ دارد و ابنیه تاریخی این شهر، قدمت این منطقه از ایران و استان مرکزی را در معرض دید قرار داده اند.

مسجد جامع ساوه با قدمتی هزار ساله، بازار ساوه، مسجد سرخ و تپه باستانی آوه تنها بخشی کوچکی از غنای تاریخی این خطه را نشان می دهد و از این حیث، ساوه شهرتی ملی دارد اما این روزها، نام ساوه با بنای تاریخی دیگری نه تنها از بعد ملی، بلکه از نگاه دنیای مطرح است.

اخیرا کاروانسرای باغ شیخ شهرستان ساوه در لیست آثار دنیای به ثبت رسید و این اتفاق بزرگ قطعا می تواند نگاه ها و توجهات را به سمت استان مرکزی و این شهر بیشتر جلب کند.

این کاروانسرا که مربوط به اواخر دوره زندیه است، در 6 کیلومتری شرق ساوه و در ابتدای ورودی روستای باغ شیخ واقع شده و در 14 مهرماه 1354 به ثبت ملی رسیده است.

کاروانسرای باغ شیخ در واقع بنایی سرپاست که در مقابل آن یک پارک واقع شده است. روبروی بنا که بایستید دربی بزرگ و آهنین را در مقابل خود می بینید و قسمت فوقانی آن میتوان فضایی که شاید در گذشته محل استقرار نگهبانان بوده است را مشاهده کرد.

درب کاروانسرا به لحاظ معماری کمترین سنخیتی با بنا ندارد، با باز کردن در میتوان وارد ورودی کاروانسرا شد، دو سه قدم که به جلو برویم، در دو طرف، پله های منتهی به طبقه بالا را میتوان یافت که در کنار آن دو درب چوبی بسیار قدیمی قرار گرفته اند که قطعا درهای اصلی کاروانسرا بوده اند.

فضای ورودی کاروانسرا قدری بهم ریخته است، اما به راحتی میتوان عمق تاریخ را در این بنا لمس کرد.

از پله ها که بالا بروید، روی دیوارها میتوان انواع دست نوشته های قدیمی را با قدری کند و کاو و دقت شاهد بود در طرفین طبقه دوم نیز تعدادی پله وجود دارد که به بام کاروانسرا منتهی می گردد.

اوضاع بام تعریفی ندارد، کاملا احتیاجمند بازسازی و بازسازی است، چرا که در بعضی از منطقه ها فروریختگی بام قابل رویت است.

از روی بام با نگاهی به فضای داخلی کاروانسرا، بخشهای مختلف آن اعم از ایوان، حجره ها و...تعیین است، به لحاظ بازسازیی، شرایط داخل کاروانسرا بد نیست، اما قطعا برای رونق گرفتن آن، بازسازیهای اصولی و اساسی احتیاج است.

نبوی، کارشناس میراث فرهنگی شهرستان ساوه اعلام کرد: کاروانسرای باغ شیخ حدود 207 سال عمر دارد و در 6 کیلومتری ساوه احداث شده است.

وی با اشاره به چهارگوش بودن کاروانسرا گفت: این مجموعه یکی از کاروانسراهای خاص کشور محسوب می گردد و تجربیات بسیاری که در ساخت کاروانسرا در ایران مرسوم بوده است، در این کاروانسرا اجرایی شده است.

نبوی مساحت کاروانسرا را 4800 مترمربع مطرح نمود و گفت: کاروانسرا دارای 4 شترخان مجزا، 6 ایوانچه، ورودی هشتی دو طبقه که در طرفین آن عبادتگاه واقع شده است، 24 حجره، 3 شاه نشین و 4 سرویس بهداشتی در 4 گوشه در کنار برج های مراقبت است.

وی با بیان اینکه کاروانسرای باغ شیخ بر سر راه جاده منتهی به قم، اصفهان، همدان، کرمانشاه و شمال قرار داشته و عملا یک کاروانسرای نظامی، دفاعی و تجاری در آن دوران محسوب می گردد، گفت: در استان مرکزی 25 کاروانسرا وجود دارد که کاروانسرای باغ شیخ به علت معماری خاص و تکامل یافته نسبت به دیگر کاروانسراها ویژه محسوب می گردد و همین امر باعث شد که در فرایند ثبت دنیای قرار گیرد و نهایتا در نشست سازمان یونسکو در ریاض ثبت دنیای شد.

نبوی شناخته شدن این کاروانسرا در دنیا و استفاده از اعتبارات بین المللی جهت بازسازی و حفظ این بنا و توسعه روستای باغ شیخ و حفظ کاروانسرا از هرگونه آسیب، جذب جهانگرد خارجی و توسعه اقتصاد پایدار در ساوه و روستا را از جمله مزایای ثبت دنیای کاروانسرا اعلام کرد.

وی پیرامون اینکه باغ شیخ کاروانسرایی خاص در کشور است، افزود: کاروانسرا در دوره های مختلف بازسازی شده، اما به علت داشتن مالکیت شخصی، روند بازسازی کند بوده است و امیدواریم با همکاری مالک بتوانیم روند بازسازی را تسریع ببخشیم، چرا که بنا در سازه و تزئینات، احتیاجمند بازسازی است.

ثبت دنیای کاروانسرای باغ شیخ فرصتی مغتنم برای استان مرکزی و ساوه محسوب می گردد، چرا که قطعا توسعه جهانگردی این منطقه را به همراه خواهد داشت، اما قطعا این توسعه در گام نخست احتیاجمند توسعه زیرساخت رفاهی جهانگردی است.

مصطفی مرزبان، مدیر کل میراث فرهنگی، جهانگردی و صنایع دستی استان مرکزی با اشاره به اینکه کاروانسرای باغ شیخ در 6 کیلومتری شهرستان ساوه با تلاشهای مجموعه استان و وزارت میراث فرهنگی در چهلمین نشست میراث دنیای یونسکو به ثبت رسید، گفت: کاروانسرا به علت معماری خاص در یک منطقه گرمسیری، 4 ایوانه بودن و دارای یک آب انبار و حسینیه، در لیست میراث دنیای یونسکو ثبت شد.

وی با بیان اینکه پس از قنات ابراهیم آباد شهرستان اراک دومین اثری است که در لیست دنیای قرار گرفته، افزود: این ثبت، معرفی بهتر فرهنگ و تمدن ایران را به همراه خواهد داشت و زمینه خوبی برای ورود جهانگرد فراهم می گردد که از نظر فرهنگی و تاریخی به مجموعه استان غنای بیشتری می بخشد.

مرزبان توضیح داد: شهرستان ساوه دارای پیشینه تاریخی و مذهبی است و ثبت دنیای کاروانسرای باغ شیخ به رونق ورود جهانگردان خارجی یاری شایانی خواهد نمود، بعلاوه باید به وسیله اداره کل میراث فرهنگی و سایر دستگاه های مرتبط، زیرساختهای مناسب جهت رفاه حال جهانگردان در شهرستان مهیا گردد.

وی با بیان اینکه از سالهای گذشته با هماهنگی مالک کاروانسرا، در قالب اعتبارات استانی و ملی، موارد بازسازیی در جهت برطرف خطر در این بنا صورت گرفته، گفت: کاروانسرا در حال حاضر مجموعه ای با شرایط مناسب است و احتیاجمند بازسازی اضطراری و تخریب نیست، اما ضروری است با تزریق اعتبارات استانی، ملی و ردیف های دنیای با توجه به ثبت دنیای این مجموعه، بازسازیهای مناسب در کاروانسرا انجام گردد و در کنار آن زیرساختهای رفاهی مورد احتیاج جهانگردان همانند فضاهای اقامتی و اسکان مسافرین در کاروانسرا با هماهنگی شهرداری یا دهیاری تامین می گردد.

مدیرکل میراث فرهنگی، جهانگردی و صنایع دستی استان مرکزی افزود: در حاشیه جشن ثبت دنیای کاروانسرا، نشستی با دهیاری و شورای روستای باغ شیخ انجام و مقرر شد که زمین مجاور کاروانسرا با مشارکت اداره کل میراث فرهنگی برای ساخت سرویس بهداشتی و عبادتگاه به عنوان احتیاجهای اصلی مسافرین و جهانگردان اختصاص یابد، بعلاوه نصب تابلوی معرفی کاروانسرا به دو زبان فارسی و انگلیسی به زودی در محل انجام می گردد.

وی در مورد طرح بازسازیی مورد احتیاج کاروانسرا اعلام کرد: این طرح در مرحله تهیه واقع شده است و برآورد مالی بازسازی و توضیح خدمات نیز پس از مطالعات و تهیه طرح بازسازیی از سوی مشاور تعیین می گردد.

با رسیدگی مناسب به کاروانسرا قطعا میتوان این منطقه را به منطقه ای کاملا جهانگردی تبدیل کرد، چرا که باغ شیخ به لحاظ معماری بسیار ویژه و خاص است، آنچه در حال حاضر بیشتر از بازسازی در چشم ببینده بنا خودنمایی می نماید، یادگاری هایی است که بر در و دیوار این بنا به وسیله بعضی از بازدیدکنندگان در سالهای گذشته نوشته یا حک شده و متاسفانه اوج بی سلیقگی و بی توجهی به یک بنای کهن را نشان می دهد.

قطعا در کنار بازسازی بنا و توسعه زیرساختهای فرهنگی منطقه، باید بر قانع کردن مردم نسبت به جایگاه خاص این بنا اهتمامی ویژه صورت گیرد تا در آینده چنین تخریبهایی در بدنه بنا صورت نگیرد.