کویرنوردی در بجستان با طعم تماشای آسمان پرستاره
به گزارش وبلاگ لاوان، زمانی که قصد سفر به کویر کردیم، اولین کویری که به ذهنمان رسید، کویر مصر بود. طبیعی هم است، چراکه همه جا نام کویر مصر سر زبان ها افتاده است. غافل از اینکه اگر از مشهد 250 کیلومتر به سمت جنوب خراسان برویم، به کویری زیبا و شگفت انگیز خواهیم رسید. گزارش خبرنگاران از سفر به شهرستان بجستان در جنوب خراسان رضوی را می خوانید.
کویر یونسی
کویر یونسی در جهت تربت حیدریه به گناباد و بجستان واقع شده است، به همراه یک راه بلد محلی از شهرستان بجستان به سمت کویر یونسی حرکت کردیم. هیچ وقت فکر نمی کردم که در خراسان و در نزدیکی شهرمان، چنین کویری زیبا با رمل هایی بلند وجود داشته باشد. کویر یونسی در شهرستان بجستان و در بخش یونسی واقع شده است، تپه رمل های کویر یونسی، نبکاها و حوضچه های نمک این کویر یکی از منحصربه فردترین جاذبه هایی بود که می شد ساعت ها ما را در محیطی جذاب و زیبا قرار دهد. ما نیز فرصت را غنیمت شمردیم و به گشت وگذار در این کویر زیبا پرداختیم. عباس عشقی بلد محلی که ما را همراهی می نماید، از منطقه اش تعریف می نماید، از این می گوید که این منطقه با وجود ناشناخته بودن بیشتر گردشگران در فصل پائیز، زمستان و بهار دیدن می نمایند.
پل یونسی
پس از گشت وگذار در کویر یونسی، به سراغ پل یونسی، دیگر جاذبه گردشگری بخش یونسی رفتیم. این بنای تاریخی از یادگارهای دوره صفویه است که توجه بسیاری از گردشگران بخصوص علاقه مندان به معماری به خود جلب می نماید. معماری این پل متشکل از 9 چشمه تاق جناقی و آبروهای نیمه مدور است که در بخشی از آن سنگ با ملاط ساروج و قسمت های دیگر از آجر و گچ ساخته شده است، این سازه تاریخی در فاصله 45 کیلومتری بجستان واقع شده است.
بوم گردی امیری
بعد از تماشای کویر و پل یونسی برای صرف ناهار و استراحت، به اقامتگاه بوم گردی امیری واقع در روستای فخرآباد شهرستان بجستان می رویم. این اقامتگاه، خانه های روستایی و البته قدیمی با سبک معماری درون گرای مناطق کویری ایران است که توسط مدیر اقامتگاه بازسازی شده است. آنچه که به جذابیت این اقامتگاه می افزاید حس و حالی که در مدت اقامت در این واحد پذیرایی روستایی به هر فردی دست می دهد. حس آرامش و امنیت در این خانه موج می زد، میهمان نوازی و خوش رویی مسئولان اقامتگاه نیز بر زیبایی های محیطی اقامتگاه می افزاید و فضای دلنشین اقامتگاه را بسیار صمیمانه می نماید.
رباط فخرآباد
پس از کمی استراحت به پیشنهاد مسئول اقامتگاه به دیدن رباط فخرآباد می رویم، بنای این رباط زیبا و جذاب متعلق به دوره قاجار است که در زمان آبادانی مورد استفاده کاروان ها بوده است، در بدو ورود به این بنای تاریخی، مجذوب زیبایی سر در ورودی آن می شویم. معماری بنا شامل ایوانچه های دو طرف ورودی به عنوان توقفگاه تابستانی، شاه نشین، فضای اسطبل، بارانداز و صحن حیاط است. از تزیینات جالب توجه این رباط می توان به استفاده از آجرهایی با پخت ناقص اشاره نمود که با تلفیق آن با آجرهای معمولی، اشکال هندسی زیبایی در قسمت پیشانی سر در ورودی و بخش شاه نشین بنا به وجود آمده است.
کویر نمک فخرآباد
روز اول سپری شد، شب را در اقامتگاه بوم گردی امیری گذراندیم و صبح روز دوم وقتی که قصد رفتن به کویر دیگری را داشتیم، بلد محلی کویر نمک فخرآباد را پیشنهاد کرد که با استقبال اعضای گروه روبرو شد، در جهت جاده از یک فرعی وارد دشت شدیم. هرچه جلوتر می رفتیم دشت سفید می گردد، تا جایی که فقط شاهد یک دشت سراسر سفید بودیم، به نظر می رسد که برف تمام دشت را پوشانده است. به دلیل باران شب گذشته دشت گل آلود بود، به همین دلیل تا جایی که امکان داشت با ماشین جلو رفتیم و سپس باقیِ جهت را پیاده ادامه دادیم. در برخی از نقاط این کویر نمک قطر نمک ها به بیست سانتیمتر هم می رسید. جلوه های زیبای بلورهای نمک در حال شکل گیری، تراکم ساختاری بلورهای نمک بر روی شنزارها، ایجاد چاله های نمکی و حوضچه های آب حاصل از تعریق خاک از دیگر ویژگی های منحصربه فرد این زیستگاه طبیعی بود که به گفته بلد محلی این کویر را در کشور و منطقه به یک زیستگاه منحصربه فرد تبدیل نموده است.
شب های کویر بجستان
پس از گشت وگذاری هیجان انگیز در کویر نمک به سوی اقامتگاه برای صرف ناهار برگشتیم. تا تاریکی هوا استراحت کردیم، سپس با راهنمای محلی به سمت یکی از دشت های اطراف روستا رفتیم تا آسمان پرستاره کویر را در تاریکی دشت به نظاره بنشینیم، حیرت انگیزترین آسمان شب، آسمان بالای کویر است. ستاره ها بر خط کهکشان راه شیری می درخشند و زیبایی و عظمت طبیعت را به رخ می کشند.
اقامتگاه بوم گردی آصف
صبح روز سوم فخرآباد را به مقصد روستای تاریخی مزار ترک می کنیم. برای ناهار به اقامتگاه بوم گردی آصف واقع در روستای مزار می رویم. این اقامتگاه نیز همچون اقامتگاه امیری یکی از خانه های قدیمی روستای مزار است که توسط مسئول آن بازسازی شده است، یکی از نکات جالب این خانه راهروهایی با سقف کوتاه در بالای اتاق هاست، به گونه ای که برای رفت وآمد در این راهروها باید روی دو زانو حرکت می کردیم. آن گونه که نوروزی، مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان بجستان شرح می دهد: این دالان های درون خانه، به دلیل مسائل امنیتی، نقش پناهگاه اهالی روستا را داشته است.
بافت قدیمی روستای مزار
بعد از ناهار برای گشت وگذار در بافت قدیمی و خانه های قدیمی روستای مزار با راهنمای محلی همراه می شویم. خانه هایی با رنگ و بوی معماری اصیل ایرانی حس و حالی عجیب را به ما می دهد، وجود حیاط مرکزی در خانه ها، وجود بادگیرها، معماری داخلی و پلکان خانه ها، قدمت، فرهنگ و هنر مردمان این روستا را یادآوری می نماید.
مسجد تاریخی مزار
به مسجد تاریخی روستای مراز می رویم، در انتهای حیاط مسجد روستای مزار، چند پله را پایین رفتیم و وارد یک راهرو در دل تپه شدیم. در گذشته به عنوان صومعه از این اثر باارزش استفاده می شده است. در حال حاضر از این فضا به عنوان مسجد زمستانی اهالی روستا استفاده می گردد. داخل این اثر بی نظیر تعدادی ستون چهارضلعی و مستحکم با طاق ها و فضاهای وسیع که در دل تپه حفر شده است، دیده می گردد.
اقامتگاه بوم گردی ملاعلی
از روستای مزار به سمت مشهد حرکت می کنیم، در ابتدای راه، برای صرف چای به اقامتگاه بوم گردی ملاعلی که تازه ساز است، می رویم، فضای اقامتگاه هرچند که تازه ساز است اما رنگ بوی خانه های قدیمی روستایی را دارد، با چای خوش طعم آتشی از ما پذیرایی می نمایند و در آخرین ایستگاه قبل از ترک شهرستان بجستان در جنوب استان خراسان رضوی خاطره ای خوش را برای ما رقم می زنند.
جاذبه ها و ظرفیت های گردشگری شهرستان بجستان
در اقامتگاه بوم گردی ملاعلی که حضور داریم، مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان بجستان به ما ملحق می گردد که با امان اله نوروزی به گفت وگو می کنیم.
او درباره پتانسیل های گردشگری شهرستان بجستان می گوید: در شهرستان بجستان، هشت کاروانسرای تاریخی وجود دارد، هم چنین ما در این شهرستان کویر شنزار و نمک را داریم که میزبان گردشگران مختلفی از سراسر کشور است.
او ادامه می دهد: مسجد جامع بجستان، مسجد جامع مرندیز و مسجد مزار از جمله مساجد تاریخی شهرستان بجستان است و وجود منطقه حفاظت شده محیط زیست از دیگر پتانسیل های گردشگری بجستان است.
نوروزی اقامتگاه های بوم گردی این شهرستان را فرصت های جدید گردشگری عنوان می نماید و می افزاید: سه اقامتگاه بوم گردی بجستان در روستاهای احمدآباد، مزار و فخرآباد در حال بهره برداری است و یک اقامتگاه دیگر در روستای جزین به زودی به بهره برداری خواهد رسید.
تعریف دو جهت گردشگری در شهرستان بجستان
مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان بجستان با بیان این که دو جهت گردشگری در شهرستان تعریف شده است، تصریح می نماید: در جهت گردشگری شماره یک آثار تاریخی ازجمله رباط فخرآباد، برج سردق، کاروانسرای مرندیز، مسجد جامع مرندیز، رباط یونسی و آب انبار و مقبره یونسی قابل بازدید است.
نوروزی ادامه می دهد: در جهت شماره دو آثار تاریخی ازجمله مسجد جامع بجستان، قنوات بجستان، قلعه دختر روستای مزار، بافت تاریخی روستای مزار، کاروانسرای زین آباد، مسجد تاریخی روستای جزین و بافت تاریخی روستای جزین برای بازدید گردشگران وجود دارد.
او درباره جاذبه های طبیعی شهرستان بجستان نیز می گوید: غارهای چهارقله، بلور، تکسرا و علی محمود، دریاچه نمک، کویر یونسی و دره آهنگ از جمله جاذبه های طبیعی گردشگری شهرستان است.
سوغات و صنایع دستی بجستان
نوروزی درباره سوغات و صنایع دستی بجستان نیز اظهار می نماید: محصولات و تولیداتی از جمله انار، کلوچه، زعفران، حلوا مغزی، زیره، نعنا و پسته جزو سوغاتی های این شهرستان و گیوه، گلیم، قالی، پارچه و سبد جزو صنایع دستی سوغاتی این شهرستان هستند.
مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان بجستان آینده و افقی روشن را پیش روی گردشگری این شهرستان می بیند و می گوید: با توجه به اینکه گردشگری یک کار فرابخشی است، ما به یاری و مساعدت کلیه دستگاه ها و نهادها احتیاج داریم. ما اگر بتوانیم زیرساخت های گردشگری شهرستان بجستان را توسعه بدهیم و جاذبه بیشتری در ً شهرستان ایجاد کنیم، قطعاً ماندگاری مسافر بیشتر خواهد بود که این اتفاق یاری شایانی به اشتغال زایی و درآمدزایی شهرستان خواهد نمود.
او ادامه می دهد: با وجود آثار تاریخی و ظرفیت های گردشگری که در شهرستان بجستان داریم و با توجه به اینکه این شهرستان در کریدور هفت استان جنوبی و مرکزی و وجود ایستگاه راه آهن در بجستان، آینده خوبی برای گردشگری شهرستان متصور هستم.
منبع: میراث آریا